Naast reguliere beveiligingsupdates brengt Microsoft maandelijks ook optionele updates uit. Microsoft rolt deze updates in de derde en vierde week van de maand uit. In de derde week zijn dat C-updates en in de vierde week D-updates. Het is belangrijk om te vermelden dat dit géén security updates zijn. Optionele updates worden enkel uitgebracht om bugs (vroegtijdig) te verhelpen of verbeteringen door te voeren.
Optionele updates zijn eigenlijk niets meer dan preview updates. Microsoft stelt Windows 10-gebruikers zo in staat om deze alvast te testen voordat Microsoft deze als B-update uitbrengt. Met andere woorden is een C of D-update een eerste release die mogelijk nog niet volledig is getest. Vandaar dat Microsoft de maandelijkse B-updates (Patch Tuesday) ook classificeert als kwaliteitsupdates.
Optionele updates in Windows 10 en problemen
Het is al regelmatig voorgekomen dat optionele updates voor problemen zorgen. Zo was KB4535996 de oorzaak van het traag opstarten, systeemcrashes en blauwe schermen. Dit is één van de vele optionele (cumulatieve) updates die problemen veroorzaakte. Gebruikers die deze updates installeren zijn eigenlijk een proefkonijn van Microsoft. Via de gegevensverzameling (telemetrie) kan Microsoft nagaan hoe deze updates werken en (mogelijk) voor andere problemen zorgen.
Het is dus aan te raden om optionele updates niet te installeren. Tenzij het een update betreft die al een bepaald probleem verhelpt. Want dan hoeft u immers niet te wachten op de update (bugfix) van Patch Tuesday. De optionele update zal automatisch vervangen worden door de versie die in het pakket met maandelijkse kwaliteitsupdates aanwezig is.
Werkt uw computer probleemloos, dan hebben optionele updates in Windows 10 dus geen prioriteit. Om die reden installeert Windows deze ook niet automatisch. En biedt Microsoft de definitieve versies van dit soort updates (ook) in het cumulatieve update-pakket van Patch Tuesday aan.
Cumulatieve update? (C, D & B)
Een cumulatieve update is niets meer dan een pakket van opeenvolgende updates. Een cumulatieve update kan dus in de C, D en B categorie vallen. De onderstaande afbeelding geeft dit goed weer, hier gaat het om een cumulatief pakket met optionele updates. KB4541335 bevat dus afzonderlijke updates die verbeteringen doorvoert en bepaalde problemen oplost.
Deze cumulatieve update is dus een test-update met de eerste versies van updates die Microsoft op Patch Tuesday (definitief) zal uitrollen. Deze updates bevatten nooit patches voor beveiligingslekken. Maar daar komen we verderop in dit artikel uitgebreider terug.

Om het één en ander iets te verduidelijken brengt Microsoft een cumulatieve update eerst optioneel uit en vervolgens op Patch Tuesday als cumulatieve kwaliteitsupdate. Daar zit het voornaamste verschil en ontstaat soms enige twijfel. Zie ook de video onderaan de pagina met toelichting van Microsoft.
Optionele updates zijn geen beveiligingsupdates!
In zowel de inleiding als hierboven kwam het al aan bod: optionele updates zijn geen beveiligingsupdates. Security issues en beveiligingslekken verhelpt Microsoft ‘nooit’ via optionele updates. Voor urgente beveiligingslekken en kritieke kwetsbaarheden brengt Microsoft buiten het reguliere update-schema namelijk out-of-band (OOB) beveiligingsupdates uit.
Een out-of-band update wordt pas uitgebracht nadat er een nieuwe (kritieke) kwetsbaarheid bekend is gemaakt. Dit gebeurt niet vaak en voornamelijk alleen bij een zero-day lek die een groot beveiligingsrisico vormen. Een goed voorbeeld hiervan is CVE-2018-865.
In tegenstelling tot optionele updates is het installeren van out-of-band updates natuurlijk wel belangrijk. Zo’n beveiligingsupdate (OOB) is in Windows 10 te herkennen aan het waarschuwingsdriehoekje. Dit zijn dus geen optionele maar essentiële update(s) om (per direct) te installeren.

Dit zijn de drie verschillende meldingen die Microsoft toont in het scherm van Windows Update. Zoals u eerder al hebt kunnen zien is dat Windows bij optionele updates een groen vinkje weergeeft. Enkel bij het gele gevarendriehoekje en het rode waarschuwingsteken dient u actie te ondernemen. Heeft u hier vragen over dan kunt u natuurlijk altijd op ons forum terecht.
Groen vinkje– geen actie nodig, Windows is up-to-date.
Geel waarschuwingsteken – er staan belangrijke beveiligingsupdates klaar.
Rood waarschuwingsteken – herstart de computer om essentiële beveiligingsupdates te installeren.